Haberler

İşçi Molalarında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

Çalışanın yemek, çay, kahve sigara gibi ihtiyaçları gerekse ibadet veya dinlenme nedeni ile belli bir zamana ihtiyacı vardı. Bunun için İş Kanununda işçiler için ara dinlenmesi (mola) düzenlemesi vardır.

İşverenlerin çalışanın hakkı olan ara dinlenmesi hakkının kulladırılmasında İşverenlerin cezaya maruz kalmaması için bazı hususlara uygun davranması gerekir. İşverenlerin ara dinlenmesi hakkında bilmesi gerekenleri Sosyal Güvenlik Uzmanı İsa Karakaş kaleme aldı.

Çalışma süresine göre mola verilmesi zorunlu
 
İş Kanununda ara dinlenme süresi, günlük çalışma süresine göre kademeli bir şekilde belirlenmiştir. Buna göre;

Dört saat veya daha kısa süreli günlük çalışmalarda ara dinlenmesi en az 15 dakika,
Dört saatten fazla ve yedi buçuk saatten az çalışmalar için en az yarım saat ve
Günlük yedi buçuk saati aşan çalışmalar bakımından ise en az bir saat

Ara dinlenmesi verilmesi zorunludur. Bu süreler verilmesi gereken en az sürelerdir. Daha fazla verilmesi mümkündür.

Uygulamada yedi buçuk saatlik çalışma süresinin çok fazla aşıldığı günlük çalışma sürelerine de rastlanılmaktadır. İş Kanununa göre, günlük çalışma süresi 11 saati aşamayacağı hükme bağlanmıştır. Buradan hareketle Yargıtay’ın vermiş olduğu bazı kararlarında yedi buçuk saati aşan çalışmalar yönünden en az bir saatlik ara dinlenmesi süresinin, günlük en çok on bir saate kadar olan çalışmalarla ilgili olduğunun kabul edilmesi yönündedir. Başka bir anlatımla günde on bir saate kadar olan (on bir saat dâhil) çalışmalar için ara dinlenmesi en az bir saat, on bir saatten fazla çalışmalarda ise en az bir buçuk saat olarak verilmesi gerekmektedir.
 
Mola süresince işçi serbesttir
 
İşçi, ara dinlenme saatinde tamamen serbesttir. Bu süreyi iş yeri içinde ya da dışında geçirebilir. İş yerinde geçirmesi ve bu süre içinde çalışmaya devam etmesi durumunda ara dinlenmesi verilmemiş sayılır.
Ancak işçi iş yerinde kalsa bile, ara dinlenmesi süresini serbestçe kullanabilir, bu süre içinde çalışmaya zorlanamaz.
 
Ara dinlenmesi için ücret ödenmez
 
Ara dinlenmesi için ücret ödenmesi gerekmez. Ancak, bu süre işçiye dinlenme zamanı olarak tanınmamışsa, işçinin normal ücretinin ödenmesi gerekir.
Yargıtay’ın vermiş olduğu bazı kararlarında bu sürenin haftalık 45 saati aşan kısmını oluşturması hâlinde ise, zamlı ücret ödenmesi gerekmektedir.
Ara dinlenme süreleri kural olarak aralıksız olarak kullandırılır.
 
Ara dinlenmesinin belirlenmesi işverenin takdirinde
 
Ara dinlenmesinin kullandırılması zorunlu ise de, bunun kullanılacağı zamanı belirlemek işverenin yönetim hakkıyla ilgilidir.

İşçilerin tamamı aynı anda ara dinlenme zamanını kullanılabileceği gibi, belli bir plan dâhilinde sırayla kullanmaları da mümkündür. Ancak ara dinlenme süresinin, işe, ara dinlenme süresi kadar geç başlama veya aynı süreyle erken bırakma şeklinde kullandırılması doğru olmaz. Ara dinlenme süresinin günlük çalışma içinde belli bir zamanda amaca uygun şekilde kullandırılması gerekir. (Yargıtay 9. HD. 17.11.2008 gün 2007/35281 E, 2008/30985 K.)

Diğer yandan İş Kanununa İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliğine göre ara dinlenmelerinin iklim, mevsim, yöredeki gelenekler ve işin niteliğine göre 24 saat içinde kesintisiz 12 saat dinlenme süresi dikkate alınarak verileceği hükme bağlanmıştır.
 
Mola vermeyen işverene ceza var
 
İşçilere ara dinlenmesi verilmesi yasal bir zorunluluk olarak öngörülmüştür. Bu bağlamda açıklanan esaslara uygun olarak çalışanlara ara dinlenmesi vermeyen işverenlere 2.292 TL idari para cezası uygulanmaktadır. Bu ceza sabit olmayıp her yıl artırılarak uygulanmaktadır.

Muhammed Karabağ

1989 yılında Dicle Üniversitesi İşletme ve 1995 yılında da Anadolu Üniversitesi İktisat bölümlerinden mezun oldu. 1999 yılından beri Avcılar'da kendi ofisinde Serbest Muhasebeci Mali Müşavir olarak çalışan Karabağ, kurucusu ve ortağı olduğu Avcılar'daki Bağımsız Denetim A.Ş.'de Yönetim Kurulu Başkanı olarak çalışmalarını devam ettirmektedir.