Haberler

Koronavirüs Salgını Nedeniyle İstihdamla İlgili Kolaylıklar

Yılın başında Çin’den dünyaya yayılan coronavirüs gündemin zirvesindeki yerini koruyor. Salgınla birlikte radikal pek çok önlem yürürlüğe girmiş durumda.

Salgınla birlikte çalışma hayatında bir çok merak edilen konu ön plana çıktı. Salgınla mücadele devam ederken istihdam alanında sağlanabilecek kolaylıkların neler olacağı gündeme gelmektedir.

1- Esnek ve Uzaktan Çalışmaya Yöneliş

Devam etmekte olan salgınla birlikte esnek ve uzaktan çalışma modellerinin ön plana çıkartılması ve mevzuatta gerekli düzenlemelerin hayata geçirilmesi bekleniyor. Esnek ve uzaktan çalışmaya uygun işlerle ilgili işyerlerinde gerekli düzenlemeler ve organizasyon sağlanabilir. Uzaktan çalışma hususu 4857 sayılı iş kanununun 14 üncü maddesinde geçiyor. İlgili maddeye 2016 yılında yapılan eklemelerle uzaktan çalışma efektif hale getirilmeye çalışıldı. Uzaktan çalışmayı başlatacak işyerinde işveren ve işçi arasında sözleşmelerin yazılı olarak yenilenmesi/güncellenmesi gerekiyor. Bunun işveren ve işçinin ortak kararı olması gerekiyor. Eğer işçi 6 gün içinde bahse konu değişikliğe olumlu/olumsuz yanıt vermezse sözleşme düzenlenmiş hale geliyor. Uzaktan çalışmaya geçen işyerlerinde işverenlerin iş sağlığı ve güvenliği alanındaki yükümlülükleri de devam ediyor.

2- Kısa Çalışma Ödeneğine Kolaylık

Kısa çalışma ödeneği 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun Ek 2 nci Maddesine dayanıyor. Normalde; ekonomik kriz veya başka zorlayıcı sebeplerle işlerin üçte bir oranında veya faaliyetin en az 4 hafta durması durumunda, 3 aya kadar sağlanan kısa çalışma ödeneği imkânının şartlarının yumuşatılması bekleniyor. Coronavirüs salgını burada zorlayıcı sebebe girmektedir. Başvuru süreçleri kolaylaştırılabilir ve hızlandırılabilir. Bu yönde karar çıkması için iş müfettişleri onayı gerekiyor. Özellikle bu tespit ve inceleme süreci daha kısa ve basit hale getirilebilir. Karar çıkması durumunda işçilere aylık brüt ücretin %60’ı tutarında, normalde 3 aya kadar kısa çalışma ödeneği ödenmekte olup işçilerin ve bakmakla yükümlü oldukları kişilerin sağlıktan da faydalanmaları sağlanıyor. Kısa çalışma ödeneğinden faydalanabilmek için işsizlik sigortası primlerinin bildirilmiş olması gerekiyor. Bu anlamda prim şartlarında kolaylığa gidilebilir. Özellikle ücret garanti fonu bu anlamda kullanılabilir.

3- Telafi Çalışma Süresi 2 Aydan 4 Aya

Telafi çalışması 4857 sayılı İş Kanununun 64 üncü maddesine dayanıyor. Çeşitli sebeplerle işyerinde normal çalışma süresi önemli ölçüde azalırsa veya tamamen tatil edilirse işveren 2 ay içinde telafi çalışması yaptırabiliyor. Bu uygulama da daha etkin hale getirilebilir. Buna göre 2 aylık telafi çalışma süresinin 4 aya çıkarılacağı Cumhurbaşkanlığı tarafından 18.03.2020 tarihinde alınan kararlarda açıklanmıştır. 

4- Muhtasar Ve SGK Primlerine 6 Ay Erteleme

Alınan bahse konu kararlarda Muhtasar ve SGK prim bildirimlerine 6 ay erteleme getirileceği de belirtilmiştir. Uygulama Perakende, AVM, Demir-Çelik, Otomotiv, Lojistik-Ulaşım, Sinema-Tiyatro, Konaklama, Yiyecek-İçecek, Tekstil-Konfeksiyon ve Etkinlik-Organizayon sektörleri ile sınırlı. Buna göre belirtilen sektörlerde Muhtasar ve KDV tevkifatı ile SGK primleri Nisan, Mayıs ve Haziran ödemelerini 6 ay erteleniyor.

5-Asgari Ücret Desteğine Devam

7162 sayılı torba kanunla 5510 sayılı kanuna eklenen geçici 78 inci madde ile 2019 yılında da sağlanan asgari ücret desteği Mecliste görüşülen torba kanuna eklenerek 2020 yılında Ocak-Aralık döneminde de uygulanacak.

6- 14 Günlük İstirahat Raporu

Yurtdışından dönen çalışanlara tek hekim ile 14 günlük istirahat raporu verilebiliyor. Bu kişiler bahse konu süreyi evde geçirerek hem kendi sağlıklarını hem çevresindekilerin sağlıklarını muhafaza ediyorlar. Bu şekilde rapor alanlar 12 günün istirahat raporu parasını (geçici iş göremezlik ödeneği) alabiliyorlar.

7-Ücretsiz İzine Çıkarma

Henüz sokağa çıkma yasağı kararı alınmazsa işverenin ücretsiz izne çıkarma zorunluluğu bulunmamaktadır. Ancak işverenler her zaman işçilerin de onayını alarak işçilerini aylıksız izne ayırabilirler. Özellikle 60 yaş üstü işçilerin evden çalışma tarzı da uygun değilse ücretsiz izin alarak işe gitmemeleri önem arz ediyor.

8- Toplu İzin Kullandırılması

İşyerindeki kıdemi 1 yıldan 5 yıla kadar olanlara 14 günden, 5 yıldan fazla 15 yıldan az olanlara 20 günden, 15 yıl ve daha fazla olanlara 26 günden az olmamak üzere yıllık izin kullandırılıyor. İşveren ve çalışanlarca kabul edilmesi halinde bu dönemde toplu yıllık izin kullandırılması da sağlanabilir.

9- İşyeri Dışında Çalışan İşçiler 

Eğer gidilen il veya ülke ile ilgili herhangi bir kısıtlama veya karantina uygulaması yoksa seyahat eden işçi çalışmaktan imtina edemiyor veya haklı olarak işten çıkma hakkını kullanamıyor ancak yine de işverenin sağlık gözetimi ile ilgili sorumluluğu gereği işyeri dışındaki bu faaliyetleri kısıtlamasında fayda bulunmaktadır.

Fatih Rüştü TAŞKIN
SGK Müfettişi, 

fatihrustutaskin33@gmail.com

Kaynak : www.muhasebeweb.com

Muhammed Karabağ

1989 yılında Dicle Üniversitesi İşletme ve 1995 yılında da Anadolu Üniversitesi İktisat bölümlerinden mezun oldu. 1999 yılından beri Avcılar'da kendi ofisinde Serbest Muhasebeci Mali Müşavir olarak çalışan Karabağ, kurucusu ve ortağı olduğu Avcılar'daki Bağımsız Denetim A.Ş.'de Yönetim Kurulu Başkanı olarak çalışmalarını devam ettirmektedir.