Haberler

2019 ve 2020 Yılı Gelirlerine Uygulanacak Vergi Tarifesi

2019 Yılı Ücret Gelirleri, 2019 Yılı Gelirlerine (Ücret Geliri Hariç) ve 2020 Yılı Gelirlerine Uygulanacak Gelir Vergisi Tarifesi

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununda gelirin tanımı “kaynak teorisine” göre yapılmış ve gelir unsurları yedi başlık altında tek tek sayılmıştır.

Yedi gelir unsurunun vergilendirilmesinde ise gelir vergisi tarifesinde ücret gelirlerine uygulanacak gelir dilimlerinin kısmen farklılaştırılmış olmasını dikkate almazsak, tüm gelir unsurlarını birleştirilerek aynı vergi tarifesi üzerinden vergilendirilmesini esas alan “Üniter gelir vergisi” sistemi benimsenmiştir.

Gelir Vergisi Kanununa göre, gerçek kişi tam ve dar mükellefler tarafından elde edilen gelirler Kanunda aksine bir düzenleme olmadığı sürece Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi ile beyan edilmektedir.

Beyan esasına dayanan gelir vergisinde, gelir unsurlarının ayrı ayrı vergilendirilmesi yerine, toplanması ve yıllık beyanname ile beyan edilmesi ilkesi benimsenmiş olup beyan edilen gelir tutarından ise gerekli yasal indirimler yapıldıktan sonra vergiye tabi matrah tespit edilmekte ve artan oranlı gelir vergisi tarifesi uygulanarak vergisi hesaplanmaktadır.

2019 takvim yılı gelirlerinin vergilendirilmesinde esas olan 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 103. maddesinde yer alan vergi tarifesi, 305 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile aşağıdaki şekilde belirlenmişti. 2019 yılında işverenler tarafından hizmet erbabına ödenen ücret ve ücret kapsamındaki tüm ödemeler ile diğer gelir unsurları için yıl içinde yapılan ödemeler üzerinden bu tarife esas alınarak GVK’nın 94. maddesine göre gelir vergisi tevkifatı yapılmıştır.

7.12.2019 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 7194 sayılı Kanunla yapılan düzenleme ile vergi tarifesinde değişiklik yapılmıştır. Ancak, 7194 sayılı Kanunla GVK’ya eklenen geçici 91. maddeye göre; 1.1.2019-31.12.2019 tarihleri arasında elde edilen ücret gelirlerine, GVK’nın 103. maddesinde yapılan değişiklik öncesi vergi tarifesi uygulanacaktır. Yani 2019 yılında elde edilen ücret gelirlerinin yıllık gelir vergisi beyannamesi ile Mart/2020 ayında beyanında yukarıda yer alan vergi tarifesi uygulanacaktır. Esasen 2019 yılında işverenler tarafından çalışanlara yapılan ücret ödemelerine de aynı vergi tarifesi uygulanmıştır.

Bilindiği üzere, 7194 sayılı Kanunla gelir vergisi tarifesine yeni bir gelir dilimi ve vergi oranı eklenmiştir. Değişiklik öncesinde GVK’nın 103. maddesinde yer alan ve yedi gelir unsuru toplamına uygulanan (ücret gelirleri için 3 ve 4. gelir dilimlerinde farklılaştırılmış olan) vergi tarifesi dört gelir dilimine karşılık gelen %15, 20, 27 ve son olarak da %35 oranlarından oluşuyordu.

7194 sayılı Kanunla, gelir vergisi tarifesine yeni bir gelir dilimi (500.000 TL) eklenmiş ve bu yeni 5. gelir dilimi için vergi oranı da %40 olarak belirlenmiştir. 7194 sayılı Kanunla 193 sayılı GVK’nın 103. maddesinde yer alan vergi tarifesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. Vergi tarifesinde yapılan bu değişiklik ücret gelirleri hariç diğer gelir unsurları için 2019 yılında elde edilen ve Mart/2020 ayında yıllık beyanname verilecek gelirlere uygulanacaktır.     

Beş gelir diliminden oluşan yeni vergi tarifesi 1.1.2019 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere Kanunun yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir. Ancak, 7194 sayılı Kanunun 22. maddesi ile GVK’ya eklenen geçici 91. maddeye göre, 2019 yılında elde edilen ücret gelirlerine, yapılan değişiklik öncesi vergi tarifesi uygulanacaktır.

2020 takvim yılı gelirlerinin vergilendirilmesinde esas alınacak GVK’nın 103 üncü maddesinde yer alan vergi tarifesi ise 27.12.2019 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 310 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile aşağıdaki şekilde yeniden belirlenmiştir.

Gelir vergisi tarifesinde değişiklik yapan 7194 sayılı Kanunun ilgili madde gerekçesinde açıklandığı üzere; beyannameli mükellefiyetin artırılması ve yüksek gelir gruplarından daha fazla vergi alınması amaçlanmış ve bu bağlamda, dünya örnekleri incelenmiş, iyi uygulama örnekleri analiz edilmiş ve vergi adaletinin sağlanması amacına hizmet eden çoklu dilimleri içeren tarifelerin uygulandığı gözlemlenmiş ve 193 sayılı Kanunun 103 üncü maddesinde yer alan vergi tarifesine yeni dilim ve oran eklenmiştir. Böylece, yüksek gelir elde edenlerden daha fazla vergi alınması sağlanmış, mevcut tarifenin ilk dört dilimi korunmak suretiyle 500.000 TL’ye kadar (2020 yılı gelirleri için 600.000 TL’ye kadar) gelir elde eden grupların vergi yüklerinde herhangi bir değişiklik yapılmamıştır.

Sonuç olarak, 2019 yılında elde edilen ve yıllık beyanname ile beyanı gereken ücret gelirlerinin Mart/2020’de beyanında yukarıda belirtilen birinci sıradaki vergi tarifesi, 2019 yılında elde edilen ücret dışındaki diğer gelir unsurlarının Mart/2020’de yıllık beyanname ile beyanında yukarıda belirtilen ikinci sıradaki vergi tarifesi uygulanacaktır. 2020 yılında elde edilen tüm gelir unsurları için ise üçüncü sırada yer alan vergi tarifesi uygulanacaktır.

İmdat TÜRKAY

Muhammed Karabağ

1989 yılında Dicle Üniversitesi İşletme ve 1995 yılında da Anadolu Üniversitesi İktisat bölümlerinden mezun oldu. 1999 yılından beri Avcılar'da kendi ofisinde Serbest Muhasebeci Mali Müşavir olarak çalışan Karabağ, kurucusu ve ortağı olduğu Avcılar'daki Bağımsız Denetim A.Ş.'de Yönetim Kurulu Başkanı olarak çalışmalarını devam ettirmektedir.